یادداشت؛ پایش کمی و کیفی رودخانه و چشمه‌های پایین‌دست سد و نیروگاه سیمره

امروزه افزایش جمعیت و به‌تبع آن افزایش نیازهای آبی، باعث شده که منابع آبی با کاهش شدید روبه‌رو شود. با توجه به کاهش شدید منابع آبی، مباحث مربوط به کیفیت منابع آب از اهمیت بالایی برخوردار می‌شود. با توجه به این‌که آب‌های سطحی نسبت به آب‌های زیرزمینی بیشتر در معرض آلودگی قرار دارند، یکی از مهم‌ترین مسائل مرتبط با بهره‌برداری و محیط‌زیست مخازن سدها که به‌عنوان دریاچه‌های مصنوعی در نظر گرفته می‌شوند، مسأله پایش کیفیت آب مخازن است.

بر همین اساس و به‌منظور ارزیابی اثرات کمی و کیفی احداث سد بر منابع آبی محدوده ساختگاه سد سیمره، اندازه‌گیری ویژگی‌های فیزیکی و نمونه‌برداری به‌منظور تعیین پارامترهای شیمیایی به‌طور پیوسته توسط موسسه تحقیقات آب از آغاز آبگیری مخزن تاکنون انجام گرفته است.

سد بتنی دو قوسی سیمره و نیروگاه برقابی آن در مسیر رودخانه سیمره در ۳۰ کیلومتری شمال غربی شهرستان دره‌شهر استان ایلام ساخته شده و آبگیری آن از فروردین سال ۱۳۹۰ آغاز گردیده است. از دیدگاه زمین‌شناسی، بخش عمده‌ای از ساختگاه سد و نیروگاه سیمره در سازند آسماری واقع شده است که توسعه کارست در آن، کیفیت و حجم آب موجود در آبخوان‌ها را تحت تأثیر قرار داده است. از دیدگاه هیدروژئولوژی، در ساختگاه سد سیمره تعداد زیادی چشمه با آبدهی کم وجود دارد و وجود چنین وضعیتی در چشمه‌ها نشان‌دهنده نوعی جریان پراکنده یا افشان در محدوده پایین‌دست سد به‌ویژه در جناح چپ است.

به‌منظور پایش پیوسته میزان نشت از مخزن سد، آبدهی چشمه‌های ساحل رودخانه در پایین‌دست سد اندازه‌گیری می‌شود. به‌طورکلی دبی اندازه‌گیری شده در اغلب چشمه‌ها، عمدتاً متأثر از روند افزایش تراز آب در مخزن بوده و همبستگی زیادی بین این دو پارامتر وجود دارد. مجموع دبی چشمه­های اندازه­گیری­ شده توسط موسسه در سال‌های مختلف در تراز مخزن ۶۶۰ متر (از سطح دریا در خرداد ۹۱) حدود  lit/s۸۰۰، در تراز حداقلی ۶۲۰ متر (از سطح دریا در سال ۹۲) حدود lit/s ۲۰۰ و در تراز مخزن ۷۰۴ متر (از سطح دریا در سال ۹۵)، حدود lit/s ۱۶۰۰ را نشان می‌دهد. در چشمه‌های ساحل راست، نیز روال مشابهی با چشمه‌های ساحل چپ وجود دارد ولی مقادیر مجموع دبی‌ها کمتر است.